فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 293 صفحه
پیشگفتار
کمیسیون استاندارد " مقررات ایمنی ساختمان و نصب آسانسور : قسمت اول - آسانسورهای برقی " که توسط کمیسیون های مربوط تهیه و تدوین شده و در ششمین جلسه کمیته ملی استاندارد مکانیک و خودرو مورد تأیید قرار گرفته است ، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع ، علوم و خدمات ، استاندارد های ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد ها ارائه شود ، در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابر این برای مراجعه به استاندارد های ملی ایران باید همواره از آخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد .
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه ، در حد امکان بین این استاندارد و استاندارد های بین المللی و استاندارد های ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
منبع و ماخذی که برای این استاندارد بکار رفته است به شرح زیر می باشد :
BS 5655: Part1: 1986
EN 81: Part1: 1985
EN 81-1: 2001
فهرست
0 مقدمه کلی
1 هدف کلی و دامنه کاربرد
2 مراجع
3 اصطلاحات و تعاریف
4 نمادها و اختصارات
5 چاه آسانسور
6 موتورخانه و محل قرار گرفتن فلکه ها
7 درهای طبقه
8 کابین و وزنه تعادل
9 سیستم آویز، سیستم جبران کننده، ترمز ایمنی و کنترل کننده مکانیکی سرعت بالا )گاورنر(
10 ریلهای راهنما، ضربه گیرها و کلیدهای حد نهایی
11 فواصل هوایی بین کابین و دیوار چاه آسانسور و بین کابین و وزنه تعادل
12 سیستم محرکه آسانسور
13 لوازم و تأسیسات برقی
14 حفاظت در مقابل اشکالات برقی، کنترل ها، اولویت ها
15 نکات و دستورالعمل ها
16 آزمونها، بررسی ها، دفتر ثبت نتایج و سرویس و نگهداری
پیوست الف : شرایط استفاده از لوازم ایمنی برقی
پیوست ب : طرح کلید سه گوش
پیوست پ : پرونده فنی
پیوست ت : بررسیها و آزمونهای قبل از بهره برداری
پیوست ث : بررسیها و آزمونهای ادواری و یا پس از انجام هر تغییر عمده و یا حادثه
پیوست ج : روشهای آزمایش برای آزمون
پیوست چ : توصیه های حفاظت در مقابل آتش
استاندارد ملی مقررات ایمنی ساختمان و نصب آسانسور
قسمت اول – آسانسورهای برقی
مقدمه :
هدف از تدوین این استاندارد تعریف قواعد ایمنی مربوط به آسانسورهای مسافری و باری و خدماتی است که برای تأمین ایمنی اشخاص و اشیاء در برابر خطر حوادث مرتبط با عملکرد این نوع آسانسورها میباشد.
0 - 1 در تدوین این استاندارد روشهای زیر اتخاذ شده است.
0 - 1 - 1 تجزیه و تحلیل خطرات که میتواند ناشی از هر جزء از قطعات یک آسانسور کامل باشد، انجام گردیده و بنابراین قوانین مربوطه در هر مورد تدوین شده‌اند.
0 - 1 - 2 این استاندارد که خاص آسانسورهامیباشد و قوانین فنی عمومی که در زمینه‌های الکتریکی ، مکانیکی و یا ساختمانی کاربرد دارند، را تکرار نمیکند. البته فرض میشود که تمامی اجزاء باید :
0-1-2-1 بدرستی طراحی شده باشند، دارای ساختار مکانیکی و الکتریکی صحیحی باشند و با کیفیت مناسب و مقاومت کافی و بدون عیب ساخته شده باشند.
0-1-2-2 بخوبی تعمیر و نگهداری شوند، بویژه باید اطمینان حاصل شود که ابعاد مورد نیازبا وجود فرسایش برقرار بمانند.
0-1-3 این استاندارد خاص آسانسورها میباشد و شامل قوانین مربوط به حفاظت در برابر آتش اجزاء ساختمان نمیشود.
اما از آنجایی که این قوانین بر انتخاب درهای طبقات و ویژگیهای طراحی سیستمهای کنترل الکتریکی تأثیر مستقیم دارد لازم است به این موضوع نیز پرداخته شود.
0-1-3-1 انتخاب درهای طبقات که به مقاومت و عملکرد مورد نیاز آنها در برابر آتش بستگی دارد در بند پیوست ج ذکرشده‌است. متداولترین چیدمانهای ساختمانی بادرهای متناظر با هر کدام، با علائم S و F نشان داده‌شده‌اند.
اما در صورتی که الزامات قانونی برای چیدمانهای بخصوص نوع F را به جای نوع S مجاز بشمارند، کمیته‌های فنی باید اصلاحیه مورد نیاز را تهیه کنند.
0 - 1 - 3 - 2 سیستمهای کنترلی الکتریکی توصیه شده برای هر مثال از چیدمانها، در ضمیمه )ج( توصیف شده‌اند.
0 - 1 - 4 این استاندارد ویژه آسانسورها بوده و ویژگیهایی را که ذاتاً جزئی از این وسایل نمیباشد و یا مانعی برای تجارت بوجود نمی آورند اما بر روی ایمنی استفاده کنندگان و یا پرسنل نصب و خدمات تأثیر میگذارند را نادیده نمیگیرد.
یادآوری : قسمتهایی از این استاندارد که با قلم “هما “ )بصورت درج شده در این یادآوری( نگارش شده است، عملکردی میباشد .
0 - 2 بنظر میرسد که الزامات ساختمانی خاصی در قسمتی که آسانسور نصب میشود باید تأمین شود و این الزامات بدلیل ویژگی ساختاری آسانسور و یا بدلیل نوع بهره‌برداری از آن در مقایسه با جاهای دیگر دقیقتر و سخت‌ترمی باشد.
0 - 3 این استاندارد تا حد امکان فقط به بیان الزامات مواد و تجهیزاتی که کارکرد ایمن آسانسور را تأمین می کند می پردازد.
0 - 4 در مواردی که برای روشن شدن مطلب اشاره به طراحی خاص شده است، این طرح نباید به عنوان تنها طرح ممکن قلمداد شود. هر راه حل دیگری با نتیجه عمل مشابه که حداقل ایمنی معادل را فراهم کند، میتواند بکار گرفته شود.
0 - 5 درباره اشکال مختلف حوادث احتمالی آسانسور در زمینه‌های زیر مطالعاتی انجام شده است.
0 - 5 - 1 خطرات احتمالی ناشی از :
الف - بریدن
ب - برخورد کردن
پ - سقوط
ت - ضربه
ث - گیرافتادن
ج - حریق
چ - برق گرفتگی
ح - خرابی مواد بر اثر:
1- فرسودگی
2- خوردگی
3- تخریب مکانیکی
0-5-2 اشخاصی که ایمنی آنها باید تأمین شود عبارتند از:
الف - استفاده کنندگان ؛
ب - بازرسان و کارکنان نگهداری کننده ؛
پ - اشخاص خارج از چاه آسانسور ، موتورخانه و اتاق فلکه )درصورت‌وجود(.
0-5-3 اشیائی که ایمنی آنها باید تأمین شود عبارتند از:
الف - بارهای داخل کابین ؛
ب - اجزاو قطعات آسانسور ؛
پ - ساختمان محل نصب.
0 - 6 در تدوین این استاندارد موارد زیر در نظر گرفته شده‌اند:
0-6-1 استفاده کننده ها باید در برابر خطرات ناشی از سهل انگاری و بی دقتی های ناآگاهانه خود ، محافظت شوند.
0-6-2 برخی از قوانین ممکن است سخت گیری کمتری را برای بعضی از استفاده کنندگان اعمال نماید، از این به بعد به این افراد استفاده کننده های مجاز یا آموزش دیده گفته میشود.
در صورتی که تعریف دیگری موجود نباشد ، اجازه استفاده از آسانسور اختصاصی برای افراد مجاز ، مجاز است ، بشرطی که آموزشهای لازم توسط مسئول آسانسور به منظور استفاده از آن داده شده باشد و همچنین در صورتیکه یکی از شرایط زیر برقرار باشد :
الف - در صورتیکه بکارگیری آسانسور تنها توسط کلیدی که مخصوص افراد مجاز و آموزش دیده میباشد، در مکانی محفوظ در داخل یا خارج کابین قرار بگیرد.
ب - آسانسور در محدوده ای که برای استفاده عام ممنوع میباشد نصب شده ، و در مدت زمانی که آسانسور قفل نباشد بطور دائم توسط یک یا بیشتر افراد مسئول ، نظارت می شود.
0-6-3 برای آسانسورهای خدماتی که طبق تعریف، کابین آنها قابل دسترس برای اشخاص نباشد ممکن است بعضی از قواعد از شدت کمتری برخوردار باشند و یا اصلاً نادیده گرفته شود.
0-7 در تدوین این استاندارد در موارد مشخصی بی احتیاطی استفاده کننده در نظر گرفته شده است اما ضروری است که این امر محدود شود و لذا احتمال دو بی احتیاطی همزمان و یا استفاده نادرست از دستورالعمل ها در نظر گرفته نشده است .
0 – 8 درضمیمه های این استاندارد روش انجام آزمون های ضروری بر روی قطعات مشخص، و همچنین بر روی آسانسور نصب شده و کامل ، آمده است .
0–8–1 ضمیمه های زیر حداکثر الزامات مورد نیاز آسانسور را مشخص میکنند.
0-8-1-1 ضمیمة پ . در صورتیکه تأییدیة اولیه ضروری باشد، پروندة فنی باید تهیه شود.
0 - 8 - 1 - 2 ضمیمه ت . شامل بررسیها و آزمون‌هایی است که قبل از شروع به کار آسانسور باید انجام شود.
0 - 8 - 1 - 3 ضمیمه ث . شامل بررسیها و آزمونهای دوره‌ای و همچنین بررسیها و آزمونهای پس از یک تغییر اساسی و یا یک حادثه میباشد. تناوب آزمونها و بررسیهای دوره‌ای حداقل سالی یکبار میباشد.
0 - 8 - 2 ضمیمه ج . انجام آزمونهای نوعی بر روی قطعات مشخصی از آسانسور امکان ساده‌تر شدن و محدود شدن آزمونهای پس از ذ ذربرزل
عغ ذ عغا/چر کعح ت0 تنه‌ئد نصب آسانسور و همچنین تولید انبوه این گونه اجزاء را فراهم میکند.
1 هدف کلی و دامنة کاربرد
این استاندارد مربوط به آسانسورهای تازه نصب شدة دائمی است که دارای طبقات توقف معینی بوده و کابین آن برای حمل و نقل اشخاص و/ یا کالا طراحی شده و توسط طنابهای فولادی و یا زنجیر)ها( آویزان میباشد و یا توسط جک )ها( نگاه داشته میشود و همچنین، حداقل در قسمتی ، بین ریلهای عمودی و یا ریلهایی که کمی از راستای قائم منحرف هستند حرکت میکند. )برای وسایلی که انحراف از راستای قائم ریلهای راهنما در آنها از ْ15 بیشتر باشد، این استاندارد میتواند بعنوان استاندارد پایه، مفید باشد.
این استاندارد شامل آسانسورهایی که در زیر ذکر شده‌اند نمیشود.
آسانسورهای دنده شانه‌ای، آسانسورهایی پیچی، آسانسورهای معدن، بالابرهای قفسه‌ای خودکار، بالابرهای تئاتری، بالابرهای پرشی، بالابر ساختمانی و کارگاهی، بالابرهای کشتی، سکوهای اکتشاف یا حفاری که در دریا بکار میروند.
هر چند این استاندارد را می‌توان عملاً به عنوان مبنای مفیدی بکار برد، اما این استاندارد در موارد ذیل بکار گرفته نمیشود:
الف - آسانسور خصوصی که در ساختمان برای همه افراد در دسترس نمیباشد. به شرطی که استاندارد ویژه ای در مورد آن نوع آسانسور وضع شده باشد.
ب - بالابرهایی که فقط به دو طبقه خدمات رسانی میکنند و خاص افراد معلول بوده و طول مسیر حرکت آنها بیش از 4 متر و سرعت آنها بیش از 1/0 متربرثانیه نباشد و حرکت کابین آنها نیازمند فشار دائم بر دکمه باشد.
بکارگیری موارد خاصی در جاهایی که فضا اجازه نمی‌دهد همچون موارد ذیل لازم نیست:
الف - آسانسورهایی که قبلاً نصب شده‌اند و در حال حاضر قرار است که این استاندارد در مورد آنها اجرا شود.
ب - انجام تغییرات مهم )ضمیمه ث( درباره آسانسورهایی که قبل از تصویب این استاندارد نصب‌شده‌اند.
1 - 1 دامنـة کاربرد
بخش اول این استانداردمربوط به آسانسورهایی است که در بند 3 تعریف شده اند و کابین آنهابوسیله طنابهای فولادی آویخته شده و توسط موتور برقی به حرکت در می آیند و نقل و انتقال صورت می پذیرد. در آسانسورهایی که منحصراً برای حمل و نقل کالا بکار می رود، چنانچه ابعاد کابین آنها ورود افراد را امکانپذیر سازد،باید در رده‌بندی آسانسورهای مسافربر قرارگیرند و درزمرة آسانسورهای خدماتی قرارندارند )به تعاریف در بند 3 مراجعه شود(.
2 مراجع
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب میشود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و/یا تجدیدنظر، اصلاحیه‌ها و تجدیدنظرهای بعدی این مدارک موردنظر نیست. با این وجود بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه‌ها و تجدیدنظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و/یا تجدیدنظر، آخرین چاپ و/یا تجدیدنظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.
پروژه جامع و کامل بررسی و ارزیابی آسانسور و استانداردهای آن
