لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 46
ََمقدمهاین سوره در مکه نازل شده و 83 آیه دارد
تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 301
آیه 45آیه و ترجمهوَ لَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاس بِمَا کسبُوا مَا تَرَک عَلى ظهْرِهَا مِن دَابَّةٍ وَ لَکن یُؤَخِّرُهُمْ إِلى أَجَلٍ مُّسمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِعِبَادِهِ بَصِیرَا(45)
ترجمه :45 - هر گاه خداوند مردم را به کارهائى که انجام داده اند مجازات کند جنبنده اى را بر پشت زمین باقى نخواهد گذاشت ! ولى (به لطفش ( آنها را تا سر آمد معینى تاخیر مى اندازد )و مهلت میدهد تا خود را اصلاح کنند( اما هنگامى که اجل آنها فرا رسد، )خداوند هر کس را به مقتضاى عملش جزا میدهد) که او نسبت به بندگانش بیناست (و از اعمال و نیات همه آگاه است ).
تفسیر:اگر لطف او نبود جنبنده اى بر پشت زمین نبود!آیه فوق که آخرین آیه سوره فاطر است بحثهاى تند و تهدیدهاى شدید گذشته این سوره را با بیان لطف و رحمت پروردگار بر مردم روى زمین پایان میدهد، همانگونه که این سوره را با گشایش رحمت خدا بر مردم آغاز کرد.به این ترتیب آغاز و انجام آن در بیان رحمت الهى متفق و هماهنگ است .افزون بر این آیه گذشته که مجرمان بى ایمان را تهدید به سرنوشت پیشینیان میکرد این سوال را براى بسیارى از آنها و دیگران مطرح مى سازد که اگر سنت الهى در باره همه گردنکشان چنین است پس چرا این قوم مشرک و سرکش مکه را مجازات نمیکند؟!در پاسخ این سؤ ال میفرماید: ((اگر خداوند همه مردم را به خاطر اعمال
تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 302
که انجام داده اند مجازات کند (و هیچ مهلتى براى اصلاح و تجدید نظر و خودسازى به آنان ندهد) جنبنده اى را بر پشت زمین باقى نخواهد گذاشت )) (و لو یؤ اخذ الله الناس بما کسبوا ما ترک علمى ظهرها من دابة ).آنچنان مجازاتهاى پیدرپى نازل میشود و صاعقه ها و زلزله ها و طوفانها گنهکاران ظالم را در هم میکوبد که زمین جاى زندگى براى کسى نخواهد بود.ولى خداوند به لطف و کرمش آنها را تا زمان معینى به تاخیر مى اندازد، و به آنها فرصت براى توبه و اصلاح مى دهد (و لکن یوخرهم الى اجل مسمى ).اما این حلم و فرصت الهى حسابى دارد، تا زمانى است که اجل آنها فرا نرسیده باشد، اما هنگامى که اجل آنها فرا رسد هر کس را به مقتضاى عملش جزا میدهد چرا که خداوند نسبت به بندگانش بصیر و بیناست هم اعمال آنها را مى بیند و هم از نیات آنها با خبر است (فاذا جاء اجلهم فان الله کان بعباده بصیرا).در اینجا دو سوال مطرح میشود که پاسخ آن از آنچه گفتیم روشن مى شود: نخست اینکه این حکم عام (اگر خداوند مردم را به اعمالشان مجازات کند کسى را بر صفحه زمین باقى نخواهد گذاشت ) شامل انبیا و اولیا و صالحان نیز مى شود؟!
تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 303
پاسخ این سوال روشن است ، زیرا اینگونه احکام نظر به توده انسانها و اکثریت قاطع آنها دارد، و پیامبران و امامان و صالحان که در اقلیتند مسلما از آن خارج مى باشند، خلاصه هر حکمى استثنائى دارد و آنها از این حکم مستثنى هستند.این درست به آن میماند که میگوئیم اهل جهان غافلند، حریصند، و مغرورند، و منظور اکثریت آنها است ، در آیه 41 سوره روم میخوانیم :ظهر الفساد فى البر و البحر بما کسبت ایدى الناس لیذیقهم بعض الذى عملوا لعلهم یرجعون : ((فساد در خشکى و دریا به خاطر اعمال مردم آشکار شد، خدا میخواهد بعضى از نتائج اعمال آنها را به آنها بچشاند، شاید باز گردند))!بدیهى است فساد نتیجه اعمال همه مردم نیست ، بلکه نظر به اکثریت است .آیه 32 همین سوره که انسانها را به سه گروه ((ظالم )) و ((میانه رو)) و ((سابق بالخیرات )) (نیکان و پاکان ) تقسیم میکند شاهد دیگرى بر این معنى است .بنا بر این آیه فوق هیچگونه منافاتى با مساله عصمت انبیاء ندارد.دیگر اینکه : آیا تعبیر به ((دابة )) (جنبنده ) در آیه فوق شامل غیر انسانها نیز میشود، یعنى آنان هم به خاطر مجازات انسانها از میان خواهند رفت ؟!پاسخ این سوال با توجه به این نکته که فلسفه وجود جنبندگان دیگر بهره گیرى انسانها از آنان است و هنگامى که نسل بشر بر چیده شود ضرورتى براى وجود آنها نیست ، روشن است .
تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 304
سرانجام این بحث را با حدیثى که از پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) در تفسیر آیه اخیر وارد شده پایان مى دهیم :طبق این حدیث پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى گوید: خداوند عز و جل فرموده : اى فرزند آدم به وسیله اراده و خواست من است که تو مختار آفریده شده اى ، و مى توانى هر چه را بخواهى براى خودت بخواهى ، و به اراده من تو صاحب اراده شده اى که مى توانى هر چه را بخواهى براى خویشتن اراده نمائى ، با نعمتهائى که به تو دادم نیرو پیدا کرده اى و مرتکب معصیت من شدى ، و با قدرت و عافیت من توانستى فرایض مرا انجام دهى ، بنا
تحقیق درباره تفسیر
